ສະພາບນໍ້າໃຕ້ດິນໃນລາວ

ນໍ້າໃຕ້ດິນ ຫຼື ນໍ້າບາດານ (Groundwater) ຄືນໍ້າທີ່ຊືມລົງໃຕ້ດິນ ແລະ ຖືກເກັບກັກໄວ້ໃນຊ່ອງຫວ່າງຂອງຊັ້ນດິນ ຫຼື ຫີນ ຈົນຮອດຊັ້ນດິນ ຫຼື ຊັ້ນຫີນນັ້ນອື່ມຕົວວຂອງນໍ້າ. ແຫຼ່ງນໍ້າໃຕ້ດິນທີ່ສຳຄັນ ເຊັ່ນ ນໍ້າຈາກບໍ່ນໍ້າບາດານ,​ ນໍ້າບາດານແຮງດັນສູງພໍທີ່ສາມາດໄຫຼອອກສູ່ຜິວດິນໄດ້ເອງໂດຍບໍ່ຕ້ອໃຊ້ຈັກໂປ້ມນໍ້າ ເຊັ່ນນໍ້າພູ ແລະ ນໍ້າລິນ. ນໍ້າພູ, ນໍ້າລິນ ແລະ ນໍ້າບາດານແມ່ນນໍ້າທີ່ສະອາດ ບໍ່ມີເຊື້ອໂຣດ ເພາະນໍ້າທັງສາມ ແມ່ນນໍ້າໄດ້ໄຫຼລົງຊັ້ນດິນທີ່ເລິກ ຊຶ່ງດິນໄດ້ກອງເອົາສານແຂວນລອຍຢູ່ໃນນໍ້າ ແລະ ເຊື້ອໂຣກໄວ້ເກືອບໝົດ. ນອກຈາກນີ້, ນໍ້າພຸ, ນໍ້າລິນ ແລະ ນໍ້າບາດານຈະມີແຮ່ທາດຕ່າງໆ  ລະລາຍຢູ່ເປັນປະລິມານຫຼາຍເພາະໄຫຼ່ຜ່ານດິນລົງເລິກໄປຫຼາຍ.​ 

ນໍ້າໃຕ້ດິນ ເປັນແຫຼ່ງນໍ້າທີ່ສຳຄັນທີ່ນຳມາໃຊ້ເພື່ອການອຸປະໂພກ ແລະ ບໍລິໂພກ ໃນເມືອງຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຕາມຊຸ່ມຊົນ ໂດຍສະເພາະພື້ນທີ່ທີ່ມີລັກສະນະເຄີ່ງແຫ້ງແລ້ງ.​ ນອກຈາກນີ້, ນໍ້າໃຕ້ດິນຍັງເປັນອົງປະກອບທີ່ສຳຄັນໃນລະບົບອຸທົກວິທະຍາ, ການໄຫຼໃນແມ່ນໍ້າສາຍໃຫຍ່ ສ່ວນໜຶ່ງໄດ້ຈາກນໍ້າໃຕ້ດິນທີ່ສະສົມຢູ່ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງໃນລະດູແລ້ງ.  ນໍ້າໃຕ້ດິນ ເປັນແຫຼ່ງນໍ້າທີ່ສຳຄັນທີ່ນຳມາໃຊ້ເພື່ອການອຸປະໂພກ ແລະ ບໍລິໂພກ ໃນເມືອງຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຕາມຊຸ່ມຊົນ ໂດຍສະເພາະພື້ນທີ່ທີ່ມີລັກສະນະເຄີ່ງແຫ້ງແລ້ງ.​ ນອກຈາກນີ້, ນໍ້າໃຕ້ດິນຍັງເປັນອົງປະກອບທີ່ສຳຄັນໃນລະບົບອຸທົກວິທະຍາ, ການໄຫຼໃນແມ່ນໍ້າສາຍໃຫຍ່ ສ່ວນໜຶ່ງໄດ້ຈາກນໍ້າໃຕ້ດິນທີ່ສະສົມຢູ່ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງໃນລະດູແລ້ງ. 

ສປ​ປ ລາວ ແມ່ນ​ເປັນ​ປະ​ເທດ​ທີ່ອຸ​ດົມ​ສົມ​ບູນ​ໄປ​ດ້ວຍ​ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນ​ນ້ຳ ໂດຍ​ເປັນ​ປະ​ເທດບໍ່​ມີ​ທາງ​ອອກ​ໄປ​ສູ່​ທະ​ເລ ຊຶ່ງ​ຕັ້ງ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ອາ​ຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຊຽ​ງ​ໃຕ້.  ໃນ​ປີ 2013, ອົງ​ການ Food and Agriculture Organization (FAO) ໄດ້ຄາດຄະເນນ້ຳໃຕ້ດິນປະຈຳປີໃຫ້ປະເທດລາວຢູ່ທີ່ປະມານ 37.900 MCM. ສຳ​ລັບປະ​ເທດ​ລາວ ແຫຼ່ງ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ແມ່ນ​ເປັນ​ແຫຼ່ງ​ສຳ​ຄັນ ໃນ​ການ​ສະ​ໜອງ​ນ້ຳ​ເຂົ້າ​ໃນ​ອຸ​ປະ​ໂພກ-ບໍ​ລິ​ໂພກໃນ​ເຂດ​ຕົວ​ເມືອງ ແລະ ເຂດ​ຫ່າງ​ໄກ​ຊອກ​ຫຼີກ, ກະ​ສິ​ກຳ​ຂະ​ໜາດ​ນ້ອຍ, ອຸ​ສາ​ຫ​ະ​ກຳ ແລະ ອື່ນ​ໆ (Johnston et al., 2010).  ໃນ​ປີ 2005, ໄດ້​ມີ​ການ​ປ​ະ​ເມີນ​ການ​ນຳ​ໃຊ້​ນ້ຳ​ເພື່ອ​ອຸ​ປະ​ໂພກ-ບໍ​ລິ​ໂພກ ໂດຍ​ນຳ​ໃຊ້​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ປະ​ມານ 100 ລິດ/ມື້/ຄົນ. ໃນ​ຂະ​ນ​ະ​ດຽວ​ກັນ, ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນໃນ​ລາວ ກໍ​ມີ​ຄວາ​ມ​ສ່ຽງ ກ່ຽວ​ກັບ ການ​ປົນ​ເປື້ອນ​ການ​ປ່ອຍ​ນ້ຳ​ເປື້ອນ​ອອກ​ຈາກ​ຄົວ​ເຮືອນ, ການ​ຕົກ​ຄ້າງ​ຂອງ​ຢາ​ຂ້າ​ຫຍ້າ​ທີ່​ມາ​ຈາກ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ກະ​ສິ​ກຳ ແລະ ນ້ຳ​ເປື້ອນຈາກ​ຂຸມ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ.

ເມື່ອເວົ້າສະເພາະໃນ ສປປ ລາວ, ນໍ້າໃຕ້ດິນ ຍັງເປັນແຫຼ່ງນໍ້າທີ່ສຳຄັນໃນການຜະລິດນໍ້າປະປາ ເຊັ່ນ ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແມ່ນມີໂຮງງານນໍ້າປະປາບ້ານບໍ່ເຫຼັກ, ບ້ານນາທາມ ແລະ ບ້ານນາຊ້ອນ ຊຶ່ງລ້ວນແຕ່ນຳໃຊ້ນໍ້າໃຕ້ດິນໃນການຜະລິດນໍ້າປະປາ ແຕ່ເຖິ່ງຢ່າງໃດກໍຕາມ ມີບາງປີ ທີ່ໂຮງງານຜະລິດນໍ້າດັ່ງກ່າວ ແມ່ນປະສົບບັນຫາກ່ຽວກັບການນໍ້າໃຕ້ດິນບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການນຳໃຊ້ນໍ້າ (ກົມນໍ້າປະປາ, ກະຊວງໂຍຖາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ ແລະ ລັດວິສາຫະກິດນໍ້າປະປາ). ນອກຈາກນີ້, ນໍ້າໃຕ້ດິນ ໃນທົ່ງພຽງວຽງຈັນ ແລະ ທົ່ງພຽງ ສະຫວັນນະເຂດ ແມ່ນເຊື່ອມຕໍ່ກັບທົ່ງຮາບໂຄລາດ ຂອງປະເທດ (ພາກອີສານ) ທີ່ມີເກືອໃນຊັ້ນໃຕ້ດິນເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເນື່ອງຈາກທົ່ງຮາບນີ້ ແມ່ນເຄີຍເປັນທະເລມາກ່ອນ ໃນຫຼາຍລ້ານປີກ່ອນ (ກຽງສັກ ສີສຸກ, 1999). ຈາກຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ ທໍລະນີສາດ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຂອງກົມທໍລະນີສາດ ແມ່ນໄດ້ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິ່ງຊັ້ນເກືອ 3 ຊັ້ນ. ນອກຈາກນີ້, ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຍັງມີໂຮງງານຂຸດຄົ້ນ ເກືອໂປຼເຕັດສ ທີ່ບ້ານດົງບ່ອງ ແລະ ບ້ານທົ່ງມັ່ງ ແລະ ສຳລັບ ເຂດທົ່ງພຽງ ສະຫວັນນະເຂດ ແມ່ນໄດ້ພົບກັບບັນຫານໍ້າເຄັມໃນວົງກ້ວາງ. 

ບັນ​ຫາ​ກ່ຽວ​ກັບ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ໃນ ສ​ປ​ປ ລາວ ປະ​ກອ​ບ​ມີ 1) ດ້ານ​ຂໍ້​ມູນ-ຂ່າວ​ສານ ກ່ຽວ​ກັບ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ແມ່ນ​ຍັງ​ເຫັນ​ວ່າ​ຂາດ​ແຂນ, ລະ​ບົບ​ແຜນ​ທີ່​ແມ່ນ​ຍັງ​ແຕກ​ຕ່າ​ງ​ກັນ, ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ຈະ​ແຈ້ງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ພາ​ລະ​ບົດ​ບາ​ດ​ຂອງ​ອົງ​ການ​ຄຸ້​ມ​ຄອງ ​ໃນ​ວຽກ​ງານ​ການເກັບ​ກຳ​ຂໍ້​ມູ​ດ້ານ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ. 2) ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ມ​ີ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຈາ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ທີ່​ດິນ ແລະ ພັດ​ທະ​ນາ​ຕົວ​ເມືອງ ຊຶ່ງ​ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ນໍ​້າ​ໃຕ້​ດິນ ມີ​ຄວາມ​ສ່ຽງ ໄດ​ຮັບ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ຈາກ​ສານ​ເຄ​ມີ​ຕົກ​ຄ້າງ ຈາກ​ຢາ​ຂ້າ​ຫຍ້າ ແລະ ການ​ຂຸດ​ເຈາະ​ນ້ຳ​ສ້າງ ຫຼື ນ້ຳ​ບາ​ດານ ທີ່​ໃກັກັບ​ຫ້ອງ​ນ້ຳ ແມ່ນ​ມີ່​ຄວາມ​ສ່ຽງ ກ່ຽວ​ກັບ ເຊື້ອ​ພະ​ຍາດ. 3) ລະ​ບຽບ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ ແມ່ນ​ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ສາ​ມາດ​ບັງ​ຄັບ​ໃຊ້​ໄດ້​, 4) ພະ​ນັກ​ງານ​ທີ່​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ນ້ຳ​ໃຕ້​ດິນ ແມ່ນ​ຍັງ​ຂາດ​ຄວາ​ມ​ຮູ້​ຄວາມ​ສາ​ມາດ ສະ​ເພາະ​ດ້ານ. 

 ຫາກ​ຕ້ອງ​ການ​ຊອກ​ຫາ​ອຸ​ປະ​ກອນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ຕິດ​ຕາມ​ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ນ້ຳ ແລະ ເຄື່ອງກອງ​ນ້ຳ ສາ​ມາດ​ຊອກ​ຫາ​ໄດ້ https://cl.accesstrade.in.th/001dvb001dtn