ອຸທົກທໍລະນີວິທະຍາ Hydrogeology
ອຸທົກທໍລະນີວິທະຍາ Hydrogeology
ອຸທົກທໍລະນີວິທະຍາ Hydrogeology ແມ່ນເປັນຂະແໜງວິຊາຂອງສາຂາວິຊາທໍລະນີວິທະຍາ ທີ່ ສຶກສາ ກ່ຽວກັບ ນໍ້າໃຕ້ດິນ ໂດຍມີການສັງລວມເອົາເລື້ອງກ່ຽວກັບ ຄວາມດຸ່ນດ່ຽວຂອງນໍ້າໃຕ້ດິນ, ການເກັບກັກນໍ້າ, ການໄຫຼ ແລະ ການພົວພັນຂອງການສຳຫຼວດ, ການຂຸດເຈາະ ແລະ ການກໍ່ສ້າງບໍ່ນໍ້າບາດານ. ການທົດສອບຄຸນສົມບັດຂອງຊັ້ນນໍ້າ ການທົດສອບຄຸນນະພາບນໍ້າ ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການຈຳລອງແບບນໍ້າໃຕ້ດິນ.
ນໍ້າ ຄືຊີວິດຂອງມະນຸດ ແລະ ສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ ຊຶ່ງລ້ວນຕ້ອງການນຳໃຊ້ນໍ້າໃນການດຳລົງຊີວິດ ນັບແຕ່ເກີດ-ຈະເລີນເຕີບໂຕ ແລະ ຕາຍ. ນໍ້າຈື່ງເປັນປັດໃຈພື້ນຖານ ຂອງການລົງຊີວິດ ທີ່ບໍສາມາດຂາດໄດ້ ສະນັ້ນ ຈຶ່ງສັງເກດໄດ້ວ່າ ປະຊາຊົນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຈະຕັ້ງເຮືອນຢູ່ອາໄສໃກ້ກັບແມ່ນໍ້າ. ຕົກມາຮອດປະຈຸບັນ, ເນື່ອງຈາກການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະ ການເພີ້ມຂຶ້ນຂອງປະຊາກອນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ມີຄວາຕ້ອງການນຳໃຊ້ນໍ້າຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ການນຳໃຊ້ນໍາກໍໄດ້ສ້າງມົນລະພິດທາງນໍ້າຫຼາຍຂຶ້ນ ຊຶ່ງສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ຊີວິດຢູ່ໄດ້ເພາະນໍ້າ ເມື່ອຂາດນໍ້າຈືດທີ່ສະອາດ ຊີວິດກໍຢູ່ບໍ່ໄດ້.
ນໍ້າ ແມ່ນໄດ້ຈຳແນກອອກ ເປັນ 3 ສະພາວະເຊັ່ນ: 1. ນໍ້າກ້ອນ (Ice); 2.ນໍ້າ (Water); 3. ອາຍນໍ້ຳ (Steam). ນອກຈາກນີ້, ແຫຼ່ງນໍ້າ ແມ່ນປະກອບມີ 1. ນໍ້າໃນບັນຍາກາດ (atmospheric water); 2. ນໍ້າໜ້າດິນ(Surface Water); 3. ນໍ້າໃຕ້ດິນ (Groundwater).
ກ. ນໍ້າໃນບັນຍາກາດ (atmospheric water) ນໍ້າ ແມ່ນຈະຢູ່ໃນສະພາບ ແຂງ ເຊັ່ນ: ໝາກເຫັບ ແລະ ຫິມະ. ຝົນ ແລະ ນໍ້າຄ້າງ ຫຼື ສະພາວະເປັນແກັດ ຄື: ເມກ, ໝອກ ແລະ ອາຍນໍ້າໃນອາກາດ ທີ່ເບິ່ງດ້ວຍຕາເປົ່າບໍ່ເຫັນ. ຄວາມຊຸ່ມໃນບັນຍາກາດ ມີປະລິມານຮ້ອຍລະ <0.01 ຂອງປະລິມານນໍ້າທັງໝົດໃນໂລກ, ສໍໍາລັບ ນໍ້າທຸກສະພາບທີ່ຕົກລົງມາຈາກຊັ້ນບັນຍາກາດ ເອີ້ນວ່າ ຍາດນໍ້າຟ້າ (Precipitation).
ຂ. ນໍ້າໜ້າດິນ (Surface Water) ເປັນແຫຼ່ງນໍ້າທີ່ມີການເກັບກັງຢູ່ໜ້າດິນ ຫຼື ຢູ່ໃນຊັ້ນດິນຕະກອນ ແລະ ຫີນ ໄດ້ແກ່ “ນໍ້າໃນດິນ” (Soil Water) ເອີ້ນອີກແບບໜຶ່ງ ແມ່ນ “ຄວາມຊຸມໃນດິນ” (Soil Moisture) ຊຶ່ງ ຮ້ອຍລະ<0.01 ຂອງປະລິມານນໍ້າທັງໝົດໃນໂລກ ສ່ວນໃຫຍ່ຈະພົບໃຕ້ຊັ້ນດິນລະດັບນໍ້າຕື້ນ ທີ່ເປັນຊັ້ນບໍ່ອື່ມນໍ້າ ແລະ ນໍ້າບາດານ (Groundwater) ຮ້ອຍລະ 4 ເປັນສ່ວນທີ່ອື່ມນໍ້າທັງໝົດ. “ອື່ມນໍ້າ” ໝາຍເຖິ່ງ ມີນໍ້າຂັງຢູ່ເຕັມຊ່ອງຫວ່າງຂອງດິນ, ຕະກອນ ແລະ ຫິນ ນໍ້າໃຕ້ດິນ ຈຶ່ງເປັນຜົນຂອງນໍ້າໃນດິນ ແລະ ນໍ້າບາດານ.
ຄ. ນໍ້າໃຕ້ດິນ (Subsurface water) ເປັນນໍ້າທີ່ເກັບກັງຢູ່ໃຕ້ດິນ ຫຼື ອີກປະການໜຶ່ງ ແມ່ນຢູ່ໃນດິນ, ຕະກອນ ແລະ ຫິນ ເຊັ່ນ: ນໍ້າໃນດິນ (Groundwater) ຊຶ່ງອີກຢ່າງໜຶ່ງແມ່ນ ຄວາມຊຸ່ມໃນດິນ (Soil Moisture) ຮ້ອຍລະ <0.01 ຂອງປະລິມານນໍ້າທັງໝົດໃນໂລກ. ສ່ວນໃຫຍ່ຈະພົບໃຕ້ຜິວດິນລະດັບຕື້ນທີ່ເປັນຊັ້ນບໍ່ອື່ມນໍ້າ ແລະ ນໍ້າບາດານ (Groundwater) ຮ້ອຍລະ 4 ຊຶ່ງເປັນສ່ວນອື່ມນໍ້າທັງໝົດ. ອື່ມນໍ້າ ໝາຍເຖິ່ງມີນໍ້າຄັງຢູ່ເຕັ່ມຊ່ອງຫວ່າງຂອງດິນ, ຕະກອນ ແລະ ຫິນ. ນໍ້າໃຕ້ດິນ ຈຶ່ງເປັນຜົນບວກ ຂອງນໍ້າໃຕ້ດິນ ແລະ ນໍ້າບາດານ.
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ກິດຈະການ ພອນພົມມາ, 2555. ສຳນັກພິມຈຸລາລົງກອນມະຫາວິທະຍາໄລ.
06 August 2021
Viewed 688 time